โรคไข้กาฬหลังแอ่น

โรคไข้กาฬหลังแอ่นคือเป็นโรคติดเชื้อที่มีอาการรุนแรงโรคนี้ี่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ Neisseria meningitidis เชื้อตัวนี้แบ่งออกเป็น 13 กลุ่มแต่กลุ่มที่ทำให้เกิดโรคได้บ่อยคือชนิด groups B and C เชื้อนี้สามารถตรวจพบในคอของคนปกติร้อยละ 20โดยที่ไม่เกิดโรคหรืออาการ แต่มีผู้ป่วยบางท่านที่เชื้อนี้เข้ากระแสเลือดและทำให้เกิดโรค โดยมากเป็นกับเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีและช่วงอายุ 15-24 ปี เป็นโรคที่พบไม่บ่อยแต่อันตรายถึงชีวิตอัตราการเสียชีวิตร้อยละ 5-10 แม้ว่าจะให้การรักษาอย่างเต็มที่แล้วก็ตาม 

                                      

การติดเชื้อมีได้ 3 ลักษณะคือ

1.การติดเชื้อธรรมดา

2เยื่อหุ้มสมองอักเสบ meningitis อัตราการเสียชีวิตร้อยละ3

3.โลหิตเป็นพิษ meningococcemia อัตราการเสียชีวิตร้อยละ50

นอกจากเยื่อหุ้มสมองแล้ว เชื้อนี้ยังสามารถทำให้เกิดโรคที่ ข้อ ปอดบวม

การติดต่อ

มีการสัมผัสกับผู้ป่วยทาง

+เยื่อเมือกในปากและจมูก เช่นการจูบ การเป่าปากและจมูก หรือหน้าใกล้ชิดกันเป็นเวลานาน

+เสมหะหรือน้ำลายผู้ป่าวย

เชื้อนี้จะติดต่อทางน้ำลายหรือเสมหะโดยการสูบบุหรี่ร่วมกัน ดื่มน้ำแก้วเดียวกัน จูบปากกัน หรือผายปอดช่วยชีวิต

ระยะฝักตัวของโรค

ระยะฝักตัว(ระยะเวลาตั้งแต่รับเชื้อโรคจนกระทั่งเกิดอาการของโรค)ประมาณ3-4 วันโดยเฉลี่ย 1-10 วัน

ระยะติดต่อ

เชื้อนี้สามารถติดต่อไปสู่คนอื่นตราบที่ยังพบเชื้อนี้อยู่ แต่หลังจากให้ยา 24 ชั่วโมงแล้วจะไม่ติดต่อ

อาการ 

อาการที่พบในเด็ก

• ไข้สูง
• ไม่ดูดนม
• อาเจียน
• เด็กจะซึม ปลุกไม่ตื่น
• ผื่นตามตัวและแขนขา
• ผิวซีด เป็นรอยจ้ำๆ

อาการที่พบในเด็กวัยรุ่น

• ไข้สูง
• ปวดศรีษะ
• อาเจียน
• คอแข็ง
• ซึมลง
• ผื่นตามแขนขา
• ทนแสงจ้าๆไม่ได้

อาการของชนิดโลหิตเป็นพิษ

• ไข้สูง
• หมดสติ
• ความดันต่ำ
• ผื่นตามตัว

โดยสรุปอาการประกอบด้วย ไข้สูง ปวดศีรษะ คอแข็ง ผื่นตามตัว คลื่นไส้อาเจียน ซึมลง  ผื่นจะมีลักษณะ เป็นจุดแดง หรือดำคล้ำ บางที่เป็นตุ้มน้ำซึ่งมีเชื้ออยู่ภายในเนื่องจากโรคดำเนินเร็วมาก หากมีอาการดังกล่าวตั้งแต่ 2 อย่างขึ้นไปโดยเฉพาะผู้ที่สัมผัสผู้ป่วยต้องรีบพบแพทย์โดยด่วน

การตรวจร่างกาย

• ไข้สูงโดยเฉลี่ย 39.5 องศา
• ผื่นตามลำตัวแขน ขา
• ในรายที่มีอาการรุนแรงผื่นอาจจะรวมตัวเป็นปลื้น
• ความดำโลหิตต่ำในรายที่เป็นรุนแรง
• ตรวจพบคอแข็ง

การวินิจฉัย

• การตรวจเลือด CBC จะพบจำนวนเม็ดเลือดขาวสูง
• การตรวจน้ำไขสันหลัง จะพบเซลล์ในน้ำไขสันหลังสูง
• การตรวจหาเชื้อจากเลือด เช่นการเพาะเชื้อ หรือการย้อมเชื้อจากตุ่มน้ำ หรือเลือด

ภาวะแทรกซ้อน

•  หูหนวก พบได้ร้อยระ 10-20
• โรคลมชัก
• ข้ออักเสบ พบได้บ่อยมักเป็นหลายๆข้อ
• ปอดอักเสบ

การรักษา

ในรายที่สงสัยควรรีบให้การรักษาโดยเร็วไม่ควรรอจนเกิดผื่น ยาที่ใช้คือ penicilli

• penicillin G
• Ceftriaxone, cefotaxime, and cefuroxime are cephalosporins
• chloramphenicol, rifampin, erythromycin, and tetracyclines.
• ciprofloxacin

การป้องกัน

การให้ยาป้องกันการติดเชื้อควรจะให้กับคนที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อจากผู้ป่วยเท่านั้น ยาที่ใช้ในการป้องกันได้แก่

• Sulfonamides,
• rifampin,
• minocycline,
• ciprofloxacin,
• ceftriaxone

การให้ยาป้องกันการติดต่อควรจะให้ในกลุ่มบุคคลใด

• สมาชิกในครอบครัวของผู้ที่ติดเชื้อในช่วง 7 วันก่อนเกิดอาการของโรค เพราะอัตราการติดเชื้อของสมาชิกเพิ่มขึ้น มากกว่า100 เท่า
• day care
• nursing home
• เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลที่ต้องสัมผัสกับเสมหะผู้ป่วย เช่น การใส่ท่อช่วยหายใจ การดูดเสมหะ
• วัคซีนป้องกันโรค และยาปฏิชีวนะสำหรับผู้สัมผัสโรค